The Well-being of Future Generations Act gives us the encouragement, the permission and the statutory obligation to make the changes needed to improve our social, cultural, environmental and economic well-being

The Future Generations Commissioner role, was established by the Well-being of Future Generations (Wales) Act 2015 - a pioneering piece of legislation which is unique to Wales

‘the leaders, the people, they rolled over like spent dogs, yawned above the warnings’

Mae angen i Gymru archwilio talu incwm sylfaenol i bawb – llythyr agored at Brif Weinidog Cymru.

Mae gweithredu ar unwaith sy'n rhoi'r bobl sy'n cael eu niweidio fwyaf gan yr argyfwng hinsawdd a natur yng nghanol y broses o lunio polisïau yn hanfodol i atal anghydraddoldebau rhag gwaethygu, yn ôl Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol, Sophie Howe.

Byddwn yn ei gwneud yn genhadaeth i sicrhau bod holl gyrff cyhoeddus Cymru yn cyflawni eu nodau sero net a natur gadarnhaol erbyn 2030. Mae cyrff cyhoeddus yn arwain camau gweithredu ar newid yn yr hinsawdd gan gynnwys addasu, mewn ffordd sy'n lleihau anghydraddoldebau ac yn sicrhau'r buddion mwyaf posibl i bobl a chymunedau ledled Cymru.

Gallai tlodi tanwydd gael ei ddileu yng Nghymru erbyn 2030 os yw Llywodraeth Cymru yn ymrwymo i gynllun tymor hir i wella effeithlonrwydd ein cartrefi, meddai Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru.

The purpose of our work is to estimate the total funding needed for the decarbonisation of homes in Wales, identify funding gaps and suggest approaches to addressing these gaps.

Mae'r gyllideb sydd ar ddod yn eiliad dyngedfennol i Lywodraeth Cymru.

Public bodies in Wales spend over £6 billion each year procuring a range of goods, services and works; this represents nearly a third of total devolved Welsh annual expenditure, and it is estimated that over the next decade Welsh public services will spend over £60 billion.

In collaboration with the New Economics Foundation and building on research undertaken by the Wales TUC, I have published analysis showing the potential of investment in green jobs and skills for a prosperous, green and equal recovery from the COVID-19 pandemic.

Mae gan Gymru stori enfawr i'w hadrodd yn COP26 - ein Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol.

The COVID-19 pandemic has highlighted new challenges for the people of Wales. It has affected the health and well-being of individuals and communities and impacted on wider areas such as how we work and the availability of jobs. These impacts however have not been felt equally.

Wales’ new champion for the future of the nation is using his first day in the job to call for “urgent and transformational change” to improve people’s lives now and in the future.

Yma, mae’n egluro’r camau nesaf a pham y mae’n credu y gall Cymru Can ddefnyddio’r Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol i wneud Cymru’n well lle i fyw ynddo yn awr, ac i genedlaethau’r dyfodol.

Rydym yn falch iawn o weld Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi’r adroddiad pwysig hwn heddiw yn derbyn argymhellion y Panel Adolygu Ffyrdd, a gefnogwyd gennym. Diolchwn iddynt hwy ac i Dr Lyn Sloman am eu hymrwymiad amlwg i drawsnewid y ffordd y byddwn yn symud o amgylch Cymru.

Mae’r Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn ei gwneud yn ofynnol i chi ddefnyddio’r pum dull o weithio i facsimeiddio eich cyfraniad i’r saith nod llesiant

"Cefais fy magu yn Conway yn St Lucia, a chefais y plentyndod mwyaf rhyfeddol - yn tyfu i fyny yn y Caribî - yn chwarae ‘Ticky Tock’ gyda’r cerrig bach neis hyn, yn mynd ar y cychod a ger y Traeth."

Mae rhai o'r newidiadau mwyaf yn aml yn dechrau ar lefel leol. Ar adeg mor bwysig - ac anodd - i’r byd, mae gan Gymru’r cyfle yn etholiadau lleol mis Mai i wneud ei rhan i greu dyfodol gwell i bawb. Mae hwn yn etholiad arwyddocaol hefyd, gan y bydd pobl ifanc 16 a 17 oed yn cael y cyfle i bleidleisio dros eu cynrychiolwyr lleol am y tro cyntaf.

The Future Generations Framework for Scrutiny has been created to support decision-making in the context of the Well-being of Future Generations (Wales) Act 2015.

Dim ond os ydym yn gweithio gyda'n gilydd y gallwn gyflawni'r Gymru a garem

The work we do in Wales continues to inspire organisations and governments internationally.

“The increase in some intensive farming practices is one of many serious and direct threats to our rivers in Wales, which are deteriorating at an alarming rate; and a growing number of concerns have been raised with us from members of the public,” says Derek Walker, Future Generations Commissioner for Wales.

The Future Generations Report is a culmination of five years of engagement and research and consolidates previous advice and guidance the Commissioner have published.

The Well-being of Future Generations Act requires a new way of thinking about how our public services are delivered in Wales. Public Bodies must work in a way that improves the economic, social, environmental and cultural well-being of Wales.

Rwy’n cydnabod yr heriau arwyddocaol y mae Llywodraeth Cymru wedi’u hwynebu yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, ac mae’n gadarnhaol bod y gyllideb ddrafft 2021-22, a gyhoeddwyd ym mis Rhagfyr 2020, yn pwysleisio pwysigrwydd adferiad gwyrdd a chyfiawn.

Mae pobl sy’n gwneud newid cadarnhaol i’r presennol a’r dyfodol yng Nghymru yn cael sylw arbennig gan Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol cyntaf, Sophie Howe, wrth iddi ddod i ddiwedd ei thymor saith mlynedd.

Mae lleisiau rhai o gymunedau Cymru sydd wedi'u tangynrychioli fwyaf wedi'u rhoi wrth wraidd ffordd newydd o greu polisi argyfwng hinsawdd a natur er budd cenedlaethau'r dyfodol.

Mae ein cenedlaethau iau yn tynnu sylw at fethiannau penderfyniadau’r gorffennol, ac yn anffodus, mae hyn yn aml iawn yn cynnwys penderfyniadau’r presennol sy’n methu ystyried eu dyfodol – rhywbeth sy’n creu embaras, efallai, ond sy’n angenrheidiol.

Gwyddom na fedrwn fynd i’r afael â’r problemau sy’n wynebu ein dyfodol gyda’r datrysiadau yr oeddem yn dibynnu arnynt yn y gorffennol. Yn arbennig o gofio mae’r union ddulliau hynny o weithio, yn aml iawn, a greodd y materion byd eang yr ydym yn eu hwynebu yn y lle cyntaf.

Adnoddau defnyddiol yr ydym wedi gweithio arnynt, wedi cyfrannu atynt neu wedi eu nodi fel rhai defnyddiol.

Mae’r digwyddiadau a gynhaliwyd drwy gydol mis Mehefin wedi tynnu fy sylw i’r hyn sy’n gallu digwydd pan fydd lleisiau pobl yn cael eu clywed o ran yr hyn sy’n bwysig iddyn nhw. Peidiwch â cholli’r cyfle i godi eich llais dros genedlaethau’r dyfodol.

“Mae gen i gariad at natur erioed, ac roeddwn i’n disgyrchu tuag ato. Dysgodd natur i mi yr hyn nad oedd cymdeithas yn fodlon ei wneud."

Mae ‘gwarcheidwad y rhai nad ydynt eto wedi’u geni’, y gyntaf yn y DU, yn annog gwledydd eraill yn COP27 yr wythnos hon i warchod cenedlaethau’r dyfodol rhag argyfyngau hinsawdd, natur a chostau byw drwy gyfraith.

“Pan fyddaf yn edrych ar fy mywyd mae'n teimlo fy mod i wir yn cymryd ar ôl fy mam."

Mae Cowshed wedi ymuno â Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru i gynnig mwy o gyfleoedd â thâl i bobl sy’n wynebu rhwystrau rhag dechrau gyrfa mewn cyfathrebu oherwydd hil, crefydd, oedran, rhyw neu gefndir cymdeithasol.

Cwricwlwm sy’n addas ar gyfer y dyfodol ar gyfer ein plant, paneli solar yn arbed £1m y flwyddyn i ysbyty mewn biliau trydan, rhewi adeiladau ffyrdd a channoedd o bobl yn derbyn incwm sylfaenol – dim ond rhai o’r newidiadau y mae Cymru’n eu gwneud yw’r rhain, diolch i Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol sy’n arwain y byd.

Mae cynnwys wrth wraidd Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol. 

Mae diwylliant yn offeryn pwerus ar gyfer ymladd newid hinsawdd, medd Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru heddiw yn COP 26.

Rydym yn darparu cyngor, cymorth a chefnogaeth i bobl ar Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol mewn amrywiaeth o ffyrdd.

A new easy-to-use guide will help public bodies to think and plan better for the long-term, by keeping a clear vision and taking future trends into account.

Meet the Future Generations team

Mae mwy na dwy ran o dair o’r cyhoedd eisiau i’r Llywodraeth ystyried cenedlaethau’r dyfodol wrth lunio polisïau - yn ôl ymchwil newydd - ac mae Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol yng Nghymru yn cefnogi ymgyrch dros gyfraith ledled y DU sy’n amddiffyn yfory rhag gweithredoedd heddiw.

“Mae hwn yn gam enfawr i’r cyfeiriad cywir ar gyfer Cymru iachach, gydnerth a mwy cyfartal ac mae’n dangos y gwahaniaeth y mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn ei wneud."

Mae’r pandemig Covid-19 wedi amlygu anghydraddoldebau strwythurol dwfn yn ein heconomi a’n cymdeithas, yn cynnwys tlodi cyflog, anghydraddoldebau iechyd, gwahaniaethau hiliol, tlodi bwyd, ansicrwydd swyddi ac anghydbwysedd yn ansawdd tai. Ar yr un pryd mae dirywiad yn ein hinsawdd a’n hecoleg yn cynyddu, ac rydyn ni mewn perygl o ddwysáu’r heriau hyn i gyd os wnawn ni ddychwelyd i’r hen ffordd o fyw.

Mae Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol yng Nghymru, Sophie Howe, wedi gofyn i Lywodraeth Cymru egluro sut mae penderfyniadau’n cael eu gwneud ar eithriadau rhewi adeiladu ffyrdd Cymru.

Dywed Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru y dylid defnyddio Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol fel amddiffynfa yn erbyn argyfyngau costau byw pellach yn y dyfodol.  

Dros yr ychydig fisoedd diwethaf, rydyn ni wedi bod yn casglu astudiaethau achos da o’r modd y mae’r Ddeddf yn cael ei gweithredu ar lawr gwlad ar draws Cymru.

Rhaid i Gymru gael pwerau benthyg llawn o San Steffan i adeiladu adferiad gwyrdd, medd Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol.

“Ar hyd fy oes, rydw i wedi bod eisiau bod yn feddyg, fodd bynnag, yn fy ail flwyddyn o astudiaethau, pan ddechreuais blygio fy hun i mewn i wahanol gymunedau a chwrdd â gwahanol bobl trwy rwydweithio, sylweddolais fod cymaint i'w wneud. Ac effeithiau i'w gwneud mewn cymaint o ffyrdd."

Dychmygwch berson sy'n cael ei eni 50 neu 100 mlynedd i'r dyfodol - sut mae eu bywyd yn mynd i gael ei waethygu neu'n well gan yr hyn rydych chi'n ei wneud heddiw?

Gellid creu miloedd o swyddi ‘addas ar gyfer y dyfodol’ pe bai Llywodraeth newydd Cymru’n cofleidio gweledigaeth radical i Gymru, yn ôl Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol.

Mae Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru wedi croesawu cyllideb Llywodraeth Cymru a gyhoeddwyd heddiw, ond dywed nad yw’r Llywodraeth yn dangos yn llawn o hyd sut y mae gwariant yn mynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd a sut y mae’n symud gwariant yn gyffredinol i gyfeiriad atal problemau rhag digwydd yn hytrach na cheisio’u trwsio wedyn.