Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015

Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn rhoi'r uchelgais, caniatâd a rhwymedigaeth gyfreithiol i wella ein llesiant cymdeithasol, diwylliannol, amgylcheddol ac economaidd.

Mae’r Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn ei wneud yn ofynnol i gyrff cyhoeddus yng Nghymru feddwl am effaith hirdymor eu penderfyniadau, i weithio’n well gyda phobl, cymunedau a’i gilydd, ac i atal problemau parhaus megis tlodi, anghydraddoldebau iechyd a newid yn yr hinsawdd.

Mae’r Ddeddf yn unigryw i Gymru ac yn denu diddordeb o wledydd ar draws y byd, gan ei bod yn cynnig cyfle gwych i wneud newid hirbarhaol, positif i genedlaethau’r presennol a’r dyfodol.

Useful Resources

Saith Nod Llesiant

I wneud yn siŵr ein bod ni gyd yn gweithio tuag at yr un diben, mae’r Ddeddf yn sefydlu saith nod llesiant. Mae’r Ddeddf yn ei gwneud yn glir bod rhaid i’r cyrff cyhoeddus a restrwyd weithio tuag at gyflawni pob un o’r nodau, nid dim ond un neu ddau ohonynt yn unig.

Cymru lewyrchus

Cymru gydnerth

Cymru sy’n fwy cyfartal

Cymru iachach

Cymru o gymunedau cydlynus

Cymru â diwylliant bywiog lle mae’r Gymraeg yn ffynnu

Cymru sy’n gyfrifol ar lefel fyd-eang

Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn ymwneud â gwella bywydau nawr, y flwyddyn nesaf, ymhen 25, 50, 100 mlynedd i’r dyfodol – a mwy.

Derek Walker | Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfydol Cymru

Yr egwyddor Datblygu Cynaliadwy

Mae’r Ddeddf yn diffinio Datblygu Cynaliadwy yng Nghymru fel: “y broses o wella llesiant economaidd, cymdeithasol, amgylcheddol a diwylliannol Cymru drwy weithredu yn unol â’r egwyddor datblygu cynaliadwy, gan anelu at gyrraedd y nodau llesiant.” Nodir pum ffordd o weithio sydd eu hangen er mwyn cyflawni’r saith nod llesiant. Mae’r dull hwn yn rhoi cyfle i feddwl yn arloesol, gan adlewyrchu’r ffordd rydym yn byw ein bywydau a’r hyn a ddisgwyliwn o’n gwasanaethau cyhoeddus.

Pum Dull o Weithio

Hirdymor

Pwysigrwydd sicrhau cydbwysedd rhwng anghenion tymor byr a’r angen am ddiogelu’r gallu i ddiwallu anghenion tymor hir hefyd

Integreiddio

Ystyried sut gall amcanion llesiant y corff cyhoeddus effeithio ar bob un o’r nodau llesiant, ar bob un o’u hamcanion eraill, neu ar amcanion cyrff chyoeddus eraill

Cynnwys

Pwysigrwydd cynnwys pobl sydd â diddordeb mewn cyflawni’r nodau llesiant, a sicrhau bod y bobl hynny’n adlewyrchu amrywiaeth yr ardal maent yn ei gwasanaethu

Cydweithio

Gallai cydweithredu ag unrhyw berson arall (neu wahanol adrannau yn y corff ei hun) helpu’r corff i fodloni ei amcanion llesiant

Atal

Sut gall gweithredu i atal problemau rhag digwydd neu waethygu helpu cyrff cyhoeddus i gyflawni eu hamcanion

There are 48 public bodies in Wales covered by the Act, which are required to use the sustainable development principle.

The Act also establishes Public Services Boards in each Local Authority area. They are required to assess the state of well-being locally, set objectives and produce a plan designed to improve economic, social, environmental and cultural well-being in their local area, maximising their contribution to the well-being goals.

As well as auditing the accounts of Welsh public bodies, the Auditor General undertakes examinations of the extent to which public bodies have applied the sustainable development principle when setting and pursuing well-being objectives. In 2020, he published his first report that includes progress of using the five ways of working to set well-being objectives which you can read here.