Mae Cymru’n dathlu ennyd nodedig wrth i’r Cenhedloedd Unedig Fabwysiadu Datganiad ar Genedlaethau’r Dyfodol
24/9/24
Mae cyfraith Cymru sy’n amddiffyn pobl nad ydynt wedi’u geni eto wedi ysbrydoli ymrwymiad hanesyddol gan arweinwyr byd-eang yn Uwchgynhadledd y Cenhedloedd Unedig ar gyfer y Dyfodol.
Yr wythnos hon, llofnodwyd y Datganiad ar Genedlaethau’r Dyfodol i ddiogelu llesiant ac anghenion cenedlaethau’r dyfodol, carreg filltir yn y mudiad byd-eang ar gyfer gwneud penderfyniadau hirdymor.
Daw’r datganiad bron i 10 mlynedd ar ôl i’r Cenhedloedd Unedig ddweud ‘yr hyn y mae Cymru’n ei wneud heddiw, bydd y byd yn ei wneud yfory’, wrth i Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru gael ei phasio, gan ei gwneud yn rhwymedigaeth gyfreithiol ar gyrff cyhoeddus gan gynnwys Llywodraeth Cymru, byrddau iechyd. a pharciau cenedlaethol, i gydweithio a gweithredu ar gyfer y tymor hir.
Ers 2019, mae Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru wedi bod yn gweithio’n agos gyda’r Cenhedloedd Unedig i arwain ymagwedd fyd-eang at genedlaethau’r dyfodol.
Mae’r datganiad newydd hwn yn ganlyniad hollbwysig i’r cydweithio parhaus hwnnw, gan adlewyrchu’r dull gweithredu sy’n canolbwyntio ar y dyfodol y mae Cymru wedi’i gymryd i ddeddfu ar gyfer llesiant ei phobl a’i phlaned. Mae’r Ddeddf wedi creu newid diwylliant ar draws gwasanaethau cyhoeddus, ac wedi arwain at ddileu ffordd liniaru’r M4 o blaid buddsoddiad mewn trafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol, cwricwlwm ysgol blaengar, a ffordd newydd o ddiffinio ffyniant i ffwrdd o CMC, yn ogystal ag enghreifftiau lleol a chenedlaethol o feddwl arloesol, o’r ysbyty cyntaf yn y DU i gael ei bweru gan ei fferm solar ei hun yn Abertawe, i gymhwyster newydd i addysgu pobl i fod yn stiwardiaid planed.
Cynhaliodd Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Derek Walker ddigwyddiad ar y cyd ag UNESCO-Bridges ar lwyfannau a rennir gyda phwysigion lefel uchel, gan gynnwys Prif Weinidog Jamaica a Guy Ryder (Is-Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig).
Dywedodd Derek Walker: “Mae angen ymdrech fyd-eang ar ein plant a’n hwyrion yn y dyfodol i ddiogelu eu dyfodol, ac ni all cymunedau agored i niwed sy’n cael eu niweidio fwyaf gan broblemau mwyaf heddiw aros dim mwy am weithredu.
“Mae mabwysiadu’r Datganiad ar Genedlaethau’r Dyfodol yn y Cenhedloedd Unedig yn ennyd arwyddocaol ar gyfer llywodraethu byd-eang, lle mae cenhedloedd yn dod at ei gilydd i gydnabod effeithiau hirdymor penderfyniadau heddiw.
“Mae Cymru wedi arwain y ffordd wrth fod y wlad gyntaf yn y byd i wreiddio cenedlaethau’r dyfodol yn y gyfraith, ac mae Datganiad y Cenhedloedd Unedig hwn yn dyst i bŵer gweithredu ar y cyd.
Wrth i ni nesáu at 10fed pen-blwydd ein Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol ein hunain y flwyddyn nesaf, a’r byd yn symud i ganolbwyntio ar gynllunio hirdymor, mae hon yn ennyd falch i Gymru wrth iddi barhau i ysbrydoli cenhedloedd i gymryd camau beiddgar sydd o fudd i’r ddau. cenedlaethau’r presennol a’r dyfodol.”
Ymgasglodd cynrychiolwyr o wledydd ledled y byd yn y digwyddiad i ail-ddychmygu a diwygio cydweithrediad amlochrog, gan sicrhau bod systemau llywodraethu byd-eang yn addas ar gyfer heriau cymhleth yr 21ain ganrif.
Daeth yr uwchgynhadledd â phenaethiaid gwladwriaethau, gweithredwyr, ac arweinwyr o bob rhan o’r byd at ei gilydd i fynd i’r afael â newid yn yr hinsawdd, llywodraethu digidol, heddwch, a thegwch cymdeithasol.
Yn ganolog i drafodaethau eleni mae’r Datganiad ar Genedlaethau’r Dyfodol, agenda uchelgeisiol i ddiogelu cynaliadwyedd hirdymor a heddwch byd-eang.
Yn yr uwchgynhadledd, mae Tîm Cymru wedi bod yn hyrwyddo’r llwyddiannau a’r gwersi a ddysgwyd o ddegawd o gymhwyso Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol, gan ddangos sut mae dull Cymru wedi dod yn fodel ar gyfer llunio polisïau rhyngwladol.
Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru, a basiwyd yn 2015, yn gosod anghenion cenedlaethau’r dyfodol wrth wraidd y broses o wneud penderfyniadau ar draws y sector cyhoeddus.
Daeth Derek Walker yn gomisiynydd ym mis Mawrth 2023 a nododd bum cenhadaeth i Gymru i wella llesiant erbyn 2030, yn ei strategaeth, Cymru Can.