Mae gennym gyfle i greu Cymru well ar gyfer cenedlaethau'r presennol a'r dyfodol.
Adnoddau
Adnoddau defnyddiol yr ydym wedi gweithio arnynt, wedi cyfrannu atynt neu wedi eu nodi fel rhai defnyddiol.
Fframwaith Cenedlaethau’r Dyfodol
The Well-being of Future Generations Act requires a new way of thinking about how our public services are delivered in Wales. Public Bodies must work in a way that improves the economic, social, environmental and cultural well-being of Wales.
Fframwaith ar gyfer dylunio gwasanaeth
We have been working with the Welsh Government to develop a practical tool to help people working in public services to apply the Well-being of Future Generations Act ways of working to the design and delivery of services.
Seilwaith Gwyrdd
Catalydd ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol yng Nghymru – adroddiad arbennig ar Ymddiriedolaethau Bywyd Gwyllt yng Nghymru, rhagair gan Sophie Howe
Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru – adnoddau i’r trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru wedi creu cyfres o adnoddau ar gyfer y trydydd sector i’w helpu i facsimeiddio eu cyfraniad i’r saith nod llesiant. Mae’r adnoddau’n cynnwys cyflwyniad i’r Ddeddf, yn rhoi trosolwg o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol fel polisi arloesol ac ymarferol sy’n gofyn i gyrff cyhoeddus ategu eu gwaith a’u penderfyniadau drwy ddilyn pum egwyddor a chyfrannu at saith nod llesiant y Ddeddf. Maent hefyd yn rhoi gwybodaeth am paham mae’r Ddeddf wedi datblygu a’r rôl y mae’n ei chwarae wrth sicrhau datblygu cynaliadwy yng Nghymru.
Re-Energising Wales: Decarbonising Transport in Wales
Mae’r papur hwn yn un o gyfres o adroddiadau sy’n cael eu lansio fel rhan o brosiect yr IWA ‘Re-energising Wales’, a fydd yn gynnar yn 2019 yn cyflwyno cynllun i alluogi Cymru i gwrdd â’i galw arfaethedig am ynni yn gyfan gwbl o ffynonellau adnewyddol erbyn 2035. Mae’r adroddiad yn amlygu nifer o gamau ymarferol y gellid eu cymryd i oresgyn yr heriau i Gymru.
Y ffordd iawn: Cymru sy’n addas ar gyfer plant
Yn yr adroddiad hwn rydym hefyd am sicrhau eu bod yn cynllunio ar gyfer y tymor hir – ar gyfer gweddill bywydau’r plant sy’n byw yn eu cymunedau nawr, ac ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol sydd heb eu geni eto. Rydym wedi cydweithio i ystyried sut gall ymrwymiad Cymru i hawliau plant a gydnabyddir yn rhyngwladol weithio gyda Deddf arloesol Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru i ddiwallu anghenion plant – nawr ac yn y dyfodol.
Darparu cyngor a chymorth i gyrff cyhoeddus a Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus
Rydym yn darparu cyngor, cymorth a chefnogaeth i bobl ar Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol mewn amrywiaeth o ffyrdd.
Llesiant yng Nghymru: Cynllunio heddiw ar gyfer gwell yfory
Mae’r Adroddiad ‘Llesiant yng Nghymru: Cynllunio heddiw ar gyfer gwell yfory’ yn amlinellu’r heriau a’r cyfleoedd ar gyfer y dyfodol, wedi eu sbarduno gan yr angen i newid y ffordd yr ydym yn cyflwyno gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru’n dilyn cyhoeddi asesiadau llesiant cyntaf gan yr 19 Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus ledled Cymru.
Llesiant yng Nghymru: y Siwrnai hyd yn hyn’
Ers Ebrill 2017, mae cynghorau, byrddau iechyd, parciau cenedlaethol, gwasanaethau tân ac achub, Llywodraeth Cymru a sefydliadau cenedlaethol megis Cyfoeth Naturiol Cymru a Chwaraeon Cymru wedi bod yn gweithio tuag at gasgliad o 345 o amcanion llesiant.
Cyrff Cyhoeddus
Mae 48 o gyrff cyhoeddus yng Nghymru wedi eu cynnwys o dan y Ddeddf, ac mae’n ofynnol iddynt ddefnyddio’r egwyddor datblygu cynaliadwy
Hinsawdd a Natur
Byddwn yn ei gwneud yn genhadaeth i sicrhau bod holl gyrff cyhoeddus Cymru yn cyflawni eu nodau sero net a natur gadarnhaol erbyn 2030. Mae cyrff cyhoeddus yn arwain camau gweithredu ar newid yn yr hinsawdd gan gynnwys addasu, mewn ffordd sy'n lleihau anghydraddoldebau ac yn sicrhau'r buddion mwyaf posibl i bobl a chymunedau ledled Cymru.
Monitro ac Asesu
Mae'n ofynnol i'r Comisiynydd fonitro ac asesu i ba raddau y mae amcanion llesiant a osodir gan gyrff cyhoeddus yn cael eu cyflawni. Mae'r ddyletswydd hon yn ceisio sicrhau bod cyrff cyhoeddus yn symud yn agosach at eu hamcanion ac yn cyfrannu at y nodau llesiant cenedlaethol. Bob pum mlynedd, rhaid i'r Comisiynydd gyhoeddi Adroddiad Cenedlaethau’r Dyfodol sy’n cyflwyno asesiad cyffredinol ac argymhellion ar gyfer gwelliant.
Caffael
Public bodies in Wales spend over £6 billion each year procuring a range of goods, services and works; this represents nearly a third of total devolved Welsh annual expenditure, and it is estimated that over the next decade Welsh public services will spend over £60 billion.
Cynnwys
Mae cynnwys wrth wraidd Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol.
Mae’n amser ystyried ffurf arloesol i ymafael â phroblemau iechyd y genedl
Fel llawer o rieni rwy’n cychwyn rhoi fitaminau i fy nheulu wrth i ni geisio osgoi dos o anwyd gaeafol neu hyd yn oed ffliw. Mae ystafelloedd aros Ymarferwyr Cyffredinol yn dechrau llenwi, a’r cyfryngau’n adrodd am y cynnydd blynyddol mewn amser aros neu’r galw am welyau mewn ysbytai.
Diwrnod Rhyngwladol y Menywod
Diwrnod Rhyngwladol y Menywod a’r hyn a olyga i genedlaethau’r dyfodol yng Nghymru
Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol i wneud ymddangosiad cyntaf yng Ngŵyl y Gelli cyntaf
Bydd Sophie Howe, y Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol newydd ar y llwyfan yng Ngŵyl y Gelli eleni
Barn y Comisiynydd ar yr Refferendwm yr UE
Petai Llywodraeth y DU wedi ei rhwymo gan y Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol, a fyddai Refferendwm yr UE wedi digwydd?
Angen gweithredu ar frys i amddiffyn cymunedau rhag y newid yn yr hinsawdd medd Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol.
Mae angen gweithredu’n fwy grymus a ffocysu’n well os yr ydym i amddiffyn cymunedau rhag peryglon y Newid yn yr Hinsawdd, medd Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru.
Cynlluniau hirdymor o fewn Llywodraeth Cymru’n hanfodol ar gyfer gwella bywydau yng Nghymru
Rhaid i Lywodraeth Cymru ffocysu ar gynllunio ar gyfer yr hirdymor, gan osod y safonau ar gyfer ennyn ymgyfraniad pobl Cymru yn y penderfyniadau sy’n effeithio arnynt os yr ydynt mewn difrif yn awyddus i wella bywydau, medd Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol.
Mae Rhaglen Lywodraeth “Symud Cymru Ymlaen” yn darparu cyfleoedd newydd
Fel yr amlinellir gan y Prif Weinidog, mae hwn yn gyfle i fabwysiadu ymagwedd newydd. Mae’n galonogol bod Llywodraeth Cymru’n cydnabod yr angen am ddulliau newydd o weithio i fanteisio i’r eithaf ar ei chyfraniad tuag at wella llesiant pobl - heddiw ac yn y tymor hwy
Gallai ymagwedd Presgripsiynu Cymdeithasol leddfu’r pwysau ar Ymarferwyr Cyffredinol
Mewn ymateb i arolwg Cymdeithas Feddygol Prydain a ddatgelodd bod chwarter o Ymarferwyr Cyffredinol yng Nghymru’n ystyried gadael y proffesiwn
Sut olwg sydd ar lesiant nawr ac yn y dyfodol?
Sefydlodd rhan allweddol o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol Fyrddau Gwasanaethau Cyhoeddus (BGCau) i sicrhau bod sefydliadau lleol yn cydweithio â’i gilydd i wella llesiant eu hardal ar gyfer cenedlaethau presennol a chenedlaethau’r dyfodol.
Datganiad i'r Wasg: Rhaid i Gyllideb Cymru osod cyrff cyhoeddus ar y llwybr iawn
Heddiw gwnaeth Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol ymateb i gyllideb ddrafft Cymru.
Newid Hinsawdd - ein rhwymedigaethau i genedlaethau'r dyfodol
Mae’r hyn rwyf wedi ei ddysgu am y newid yn yr hinsawdd ers i mi ddod yn Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru yn gynharach eleni wedi codi ofn gwirioneddol arnaf.
Prosiect Cymru Ifanc yn trafod tueddiadau’r dyfodol gyda Chomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol
Wrth i 2017 symud yn ei blaen, roedd yn wych cael cychwyn y flwyddyn newydd drwy gwrdd ag aelodau Prosiect Cymru Ifanc, grŵp a sefydlwyd i alluogi grwpiau ieuenctid ar draws Cymru a rhoi cyfle iddynt leisio eu barn.
Deddf Cenedlaethau’r Dyfodol yn fframwaith ar gyfer trawsnewid nid blwch ticio
Gall deddfwriaeth newydd arwain at fwrlwm o weithgaredd a biwrocratiaeth. Os mai chi sy’n gyfrifol am wneud yn siŵr bod eich sefydliad yn cael ei ddiogelu, yna mae diwylliannau sefydliadol presennol yn aml yn defnyddio blychau ticio fel ymateb naturiol.
Comisiynydd yn herio cynlluniau ffordd liniaru’r M4 gwerth £1.1bn
Proposals to build a £1.1bn road to ease congestion on the M4 fail to set out how it will meet the needs of our future generations who will be burdened with paying for it,” says Sophie Howe, Future Generations Commissioner for Wales.
Rôl allweddol y celfyddydau yn y gwaith o sicrhau llesiant cenedlaethau’r dyfodol
Wrth i ni ddathlu Diwrnod ein Nawddsant Cenedlaethol yr wythnos ddiwethaf, cawsom ein hatgoffa o hunaniaeth ddiwylliannol gadarn ein gwlad a’i pherthynas â’r celfyddydau
Stori am dref fechan â llesiant yn ganolog iddi
Mae Diary of a Young Girl gan Anne Frank, 1984 gan George Orwell a chasgliad cyflawn o weithiau Shakespeare yn rhai o’r llyfrau sydd wedi ffurfio’r ffordd yr ydym yn meddwl, wedi ysbrydoli newid ac wedi gadael marc annileadwy ar genedlaethau’r dyfodol.
Dr Who newydd benywaidd – dyma’r union fath o feddwl am y dyfodol sydd arnom ei angen y funud hon...
Yn ddiweddar cawsom ddatganiad gan y BBC yn enwi’r 13eg Doctor Who, i gael ei chwarae gan yr actor Jodie Whittaker. O fewn eiliadau o’r datganiad, cychwynnodd myrdd o bobl leisio barn drwy’r cyfryngau cymdeithasol gydag ymatebion yn amrywio o foddhad optimistaidd am y penderfyniad blaengar hwn i gynddaredd pur wrth weld y rôl yn cael ei rhoi i fenyw.
Alwad am dystiolaeth ar decarboneiddio a chyllidebau carbon
Mae’r Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn ei gwneud yn ofynnol i chi ddefnyddio’r pum dull o weithio i facsimeiddio eich cyfraniad i’r saith nod llesiant
Bydd meddwl yn yr hirdymor yn penderfynu pa fath o Gymru a garem
Cyhoeddir adroddiad pwysig cyntaf Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru ar lesiant Cymru yn awr ac yn y dyfodol
Ein Tîm
Meet the Future Generations team
Blog gwadd gan Sian Tomos, Cyngor Celfyddydau Cymru, Drwy fuddsoddi yn ein hartistiaid rydym yn buddsoddi yn ein dyfodol
Wrth i mi ysgrifennu, mae’r Arlywydd Trump yn debygol o dynnu Unol Daleithiau America allan o’r cytundeb hinsawdd byd-eang.
Tocyn Aur Llesiant yw Diwylliant
Cymru yw un o’r ychydig wledydd yn y byd sy’n cydnabod gwerth llesiant diwylliannol ac wrth i’r tymor diwylliannol Cymreig gychwyn, bydd Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru’n amlygu sut y gall yr ymagwedd Gymreig newid bywydau pobl y genedl.
Mae llesiant yn cychwyn yn y cartref
Mae cysylltiadau cynyddol yn datblygu rhwng mynd i’r afael â’n hargyfwng tai a iechyd y genedl.
Diwrnod Rhyngwladol Masnach Deg
Fel gwlad rydym nid yn unig wedi arwain y ffordd drwy ddod y genedl Masnach Deg gyntaf ond drwy'r Dddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol, ni yw'r genedl gyntaf i ddeddfu a gwneud datblygu cynaliadawy yn rhan hanfodol o'r broses benderfynu ar gyfer gwella ein llesiant economaidd, cymdeithasol, amgylcheddol a diwylliannol.
Fy siwrnai innau dros y flwyddyn diwethaf
Nododd Ebrill 1af ben-blwydd cyntaf Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol
Galw pob Arwr Sero
Ddeng mlynedd yn ôl lansiodd y Ganolfan Technoleg Amgen (CAT) adroddiad arloesol – Prydain ddi-garbon – oedd yn dangos bod gennym y dechnoleg a’r datrysiadau i leihau allyriadau carbon i lawr i ddim.
Diffodd y goleuadau heddiw ar gyfer dyfodol disglair yfory
Yn awr yn ei degfed flwyddyn mae Awr Ddaear yn fynegiant symbolaidd o gymorth byd-eang i amddiffyn ein planed, sy’n dod â ffrindiau, teuluoedd a chymunedau at ei gilydd. Ac mae mwy o angen amdano yn awr nag erioed
Finance Professionals can become agents of change for the future
Speaking at the Wales Audit Office conference ‘Finance for the Future’, Sophie Howe, Future Generations Commissioner said:
Newyddion
Am ein newyddion diweddara
Ymgyfrannwch
Dim ond os ydym yn gweithio gyda'n gilydd y gallwn gyflawni'r Gymru a garem
Ein Gwaith
Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn rhoi i ni’r anogaeth, caniatâd a'r rhwymedigaeth i wneud y newidiadau sydd eu hangen i gyflawni'r Gymru a Garem
Y Dyfodol
Rhan allweddol o ddyletswydd Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol yw “gweithredu fel gwarchodwr ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol” ac "annog cyrff cyhoeddus i roi mwy o ystyriaeth i effaith hirdymor yr hyn a wneir ganddynt
Sophie Howe
Cychwynnodd Sophie Howe ar ei swydd fel y Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru cyntaf yn gynnar yn 2016
Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol yn herio Gwasanaethau Cyhoeddus i adeiladu sgwrs ddilys gyda’r cyhoedd
Dywedodd Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol, yn ei haraith yng Nghynhadledd Flynyddol Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, “Mae’n rhaid i’r mater sy’n ymwneud â ph’un a fyddwn yn cael y Gymru a garem gael ei ateb drwy ddeialog ddwy-ffordd gyda’r cyhoedd.”
Mae’r Comisynydd yn ymateb i amcanion llesiant Llywodraeth Cymru
Yn ôl Llywodraeth Cymru bydd yr amcanion a gyhoeddwyd ganddynt yn helpu i gyflawni’r nodau llesiant ar gyfer Cymru, fel sy’n ofynnol gan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol
Datganiad i’r Wasg: Llunio Atebolrwydd yng Nghymru ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol
Os ydyw gwasanaethau cyhoeddus yn mynd i ddarparu gwell gwasanaeth, mae’n rhaid cael newid radical mewn diwylliant, un sy’n torri tir newydd, yn awr ac ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol – dyna’r neges allweddol mewn digwyddiad a drefnwyd ar y cyd gan Swyddfa Archwilio Cymru a Chomisiwn Cenedlaethau’r Dyfodol.
Gall y Fargen Ddinesig fod yn well bargen i Genedlaethau’r Dyfodol
Byddai methu gwneud carbon isel yn rhan annatod o raglen Bargen Ddinesig Caerdydd yn anghyfrifol yn amgylcheddol ac economaidd” medd Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol i Gymru
Cynlluniau Datblygu Lleol Caerdydd
Yn dilyn materion yn ymwneud â Chynlluniau Datblygu Lleol Caerdydd, mae Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol wedi egluro’r cyngor a roddwyd ganddi eisoes i wleidyddion lleol mewn perthynas â’i phwerau o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol a sut y gellir cymhwyso’r ddeddfwriaeth i’r math faterion.
Rhoi cyngor i Fyrddau Gwasanaethau Cyhoeddus wrth iddynt gynllunio gyda’i gilydd ar gyfer llesiant
Dros yr ychydig fisoedd diwethaf, mae arweinyddion gwasanaethau cyhoeddus ar draws Cymru wedi bod yn defnyddio’r asesiadau llesiant a gyhoeddwyd yn ddiweddar i ddeall sut y gallant gyfrannu i lesiant cymdeithasol, amgylcheddol, economaidd a diwylliannol pobl yn eu hardaloedd.
Mae'n cymryd pentref...
Rwy’n ffodus i gael swydd lle rwyf yn gweld llawer o bobl yn gwneud llawer o bethau anhygoel (ac weithiau i’r gwrthwyneb) ond roedd y prosiect yr ymwelais ag ef tra’r oeddwn yn Austin Tecsas, fel rhan o Raglen Arweinyddiaeth Rhyngwladol Llysgenhadaeth yr Unol Daleithiau yn un o’r goreuon.
Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod a thrawma: gwneud polisi’n realiti
I’n cenhedlaeth ieuengach, tai heb amheuaeth yw un o’r heriau mwyaf anodd a wynebir ganddynt.
Heriau'r Dyfodol Tai
Sometimes when we talk about housing, we get very caught up in the technicalities, the regulations, planning and specifics, that we forget that we're really talking about is home.
Os yr ydych o’r farn bod strwythur ein llywodraeth ni yn anniben cymerwch gysur yn y fan hon
Yn hyn o beth mae dysgu sut mae America’n cael ei llywodraethu wedi bod yn agoriad llygad i mi - astudiais y pwnc i ryw raddau yn ystod fy ngradd ond roedd ei weld â fy llygaid fy hunan yn brofiad hollol wahanol.
Teithio yn yr Unol Daleithiau
Ychydig dros flwyddyn yn ôl, ddim yn hir ar ôl i mi gychwyn ar fy swydd fel Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru, cysylltodd Llysgenhadaeth America â mi i ofyn a fyddai gennyf ddiddordeb mewn cymryd rhan yn eu Rhaglen Arweinyddiaeth Ymwelwyr Rhyngwladol
Mae'r busnes gorau’n cael ei gyflawni pan fydd pobl, y blaned, ac elw yn ymblethu
Mae'r busnes gorau’n cael ei gyflawni pan fydd pobl, y blaned, a ffyniant yn ymblethu
Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru yn rhybuddio yn erbyn cynsail peryglus.
"Gellid gosod cynsail peryglus petai dadleuon a gyflwynwyd yn yr ymchwiliad M4 yn camddehongli Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol ac yn tanseilio ysbryd a phwrpas y Ddeddf”, meddai Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru.
Gwers Fwyaf y Byd, 18 – 25 Medi 2017
Llythyr agored i ysgolion a cholegau gan Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol dros Gymru.
Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru
The Future Generations Commissioner role, was established by the Well-being of Future Generations (Wales) Act 2015 - a pioneering piece of legislation which is unique to Wales
Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015
The Well-being of Future Generations Act gives us the encouragement, the permission and the statutory obligation to make the changes needed to improve our social, cultural, environmental and economic well-being