Ffocws Ein Dyfodol

Rydym yn cynnwys pobl mewn nifer o ffyrdd i gasglu eu barn gan gynnwys trwy arolwg ar-lein i gasglu adborth a syniadau er mwyn llywio Ffocws Ein Dyfodol dros y saith mlynedd nesaf. 

Bydd y gwaith hwn yn sefydlu blaenoriaethau ar gyfer ein tîm o ran meysydd ffocws, a sut rydym yn gweithio yn y dyfodol. Bydd yn ein helpu i wneud penderfyniadau ar y ffordd fwyaf effeithiol o ddyrannu ein hamser a’n hadnoddau i gael yr effaith fwyaf ar lesiant cenedlaethau’r presennol a’r dyfodol.

Bydd hyn yn ddechrau proses barhaus o gynnwys yn arwain at Adroddiad Cenedlaethau’r Dyfodol (2025) nesaf a thu hwnt, a bydd yn ein galluogi i rannu ein blaenoriaethau yn ddiweddarach eleni.

Rydym hefyd yn adolygu’r ymatebion i arolwg Ffocws Ein Dyfodol sydd wedi casglu llawer iawn o fewnwelediad cyfoethog. Mae’r sgyrsiau hyn wedi ein galluogi i ddod yn agos iawn at yr hyn sydd ei angen ar gyrff cyhoeddus sy’n cyflawni Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol er mwyn gwreiddio’r gweithredu ymhellach, yn ogystal â sut y gall sefydliadau eraill helpu, a’r hyn sydd ei angen i alluogi’r cydweithio mwyaf effeithiol posibl ar draws sectorau. 

Rydym wedi clywed gan ystod eang o fusnesau a sefydliadau’r sector gwirfoddol, yn ogystal â’r rhai yn y sector cyhoeddus, a chael cyfarfodydd traws-sector gwych. 

Er mwyn sicrhau ein bod yn clywed lleisiau grwpiau nad ydynt efallai bob amser yn cael eu clywed wrth lunio polisïau, rydym hefyd wedi sefydlu pymtheg o bartneriaethau cymunedol i fwydo profiadau bywyd ystod amrywiol o bobl i’r gwaith hwn. Rydym yn dysgu llawer o’r rhan hon o’r gwaith yr ydym yn ei wneud gyda sefydliadau fel Credu, Beacons Cymru a Rhwydwaith Iechyd Meddwl BAME. Edrychwn ymlaen at rannu ein dysgu nid yn unig o ran yr hyn yr ydym yn ei glywed ond o ran y broses o weithio fel hyn. 

 

Ers i mi ddechrau ar Fawrth 1, mae fy nhîm wedi bod yn adolygu’r broses o osod blaenoriaethau gwaith a ddigwyddodd saith mlynedd yn ôl pan sefydlwyd y Swyddfa gyntaf. Rydyn ni hefyd wedi bod yn cynnal ymchwil desg ac yn cydweithio ag eraill i goladu popeth rydyn ni wedi’i ddysgu ers hynny. 

Rydym wedi bod yn defnyddio methodolegau meddwl am y dyfodol i wreiddio meddwl hirdymor i’r ffordd rydym yn dadansoddi’r data sydd gennym eisoes a chynnwys rhanddeiliaid drwy weithdy cychwynnol i lunio’r gwaith hwn drwy ddull Tri Gorwelion.  

Y tro diwethaf i ni bennu ein meysydd ffocws, defnyddiwyd amrywiaeth o ddulliau cynnwys gan gynnwys ymchwil desg, paneli o arbenigwyr, ymgynghoriadau â rhanddeiliaid a’r cyhoedd drwy SenseMaker, a digwyddiadau bord gron. Helpodd hyn ni i ddewis meysydd ffocws a nodwyd fel rhai sydd â’r potensial mwyaf i wella pob un o’r pedwar dimensiwn llesiant (amgylcheddol, diwylliannol, cymdeithasol ac economaidd).  

Mae’r meysydd hyn wedi llywio ein gwaith ac wedi helpu i fod yn sail i benderfynu beth i’w wneud. Er enghraifft, buom yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru i sicrhau bod y Ddeddf yn cael ei hadlewyrchu yn eu canllawiau cynllunio allweddol, Polisi Cynllunio Cymru, a’n gwaith i ddylanwadu ar y Cwricwlwm i Gymru newydd a sicrhau bod ein plant a’n hwyrion wedi ei baratoi ar gyfer y dyfodol. 

Mae llawer mwy yn hysbys nawr am statws y saith nod llesiant yng Nghymru, sut mae’r Ddeddf yn cael ei rhoi ar waith gan gyrff cyhoeddus a beth yw’r rhwystrau rhag gweithredu.  

Mae’r swyddfa wedi cynnal ystod eang o waith ymchwil a chynnwys, gan gynnwys Adroddiad Cenedlaethau’r Dyfodol 2020 a dau Adolygiad Adran 20 (caffael a gweithrediad Llywodraeth Cymru o’r Ddeddf). Mae’r symudiad y tu ôl i’r Ddeddf hefyd wedi tyfu gyda llawer o sefydliadau eraill yn cynnal adolygiadau ac yn cyhoeddi syniadau ar y Ddeddf a’i gweithrediad. Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi Adroddiadau Llesiant Cymru blynyddol yn ogystal â dau adroddiad Tueddiadau’r Dyfodol. 

Byddwn yn adeiladu ar yr holl wybodaeth hon, yn ogystal â’r sylfeini a adeiladwyd y tro cyntaf, i’n galluogi i sefydlu meysydd ffocws o fewn chwe mis (y tro cyntaf, cymerodd y broses 18 mis i gyd). 

Er bod llawer wedi digwydd ac wedi newid dros y saith mlynedd diwethaf, mae’r tueddiadau hirdymor mawr sy’n effeithio ar Gymru (a gweddill y byd) fel y’u nodwyd yn y gweithgaredd gosod blaenoriaethau blaenorol yn parhau’n ddigyfnewid i raddau helaeth. Mae’r rhain yn cynnwys yr argyfyngau hinsawdd a natur, ffyniant economaidd, y chwyldro technolegol, newid demograffig, newid cymdeithasol a threfoli cyflym. 

 

Felly beth sydd nesaf? 

Mae’r camau nesaf ar gyfer y gwaith hwn yn cynnwys clystyru’r wybodaeth yn themâu lefel uchel a blaenoriaethu’r themâu hyn i’n helpu i ddeall lle gallwn gael yr effaith fwyaf ar lesiant cenedlaethau’r presennol a’r dyfodol. 

Rydym wedi casglu gwybodaeth am: 

• yr heriau a wynebir 
• y rhwystrau i’w goresgyn 
• lle gall ein rôl fel swyddfa helpu’n unigryw i ddadflocio’r system 

Rydym bellach yn cynnwys amrywiaeth o arbenigwyr sydd â phrofiad byw a phroffesiynol o bob un o’r pedwar dimensiwn llesiant i’n helpu i flaenoriaethu ac i sicrhau ein bod yn cyrraedd achosion sylfaenol y rhwystrau i weithredu’r Ddeddf a chyflawni llesiant. 

Rydym hefyd yn falch o fod yn gweithio gyda Urban Foundry, ail B Corp Cymru, sy’n ein helpu i ddatblygu ‘theori newid’ i danategu’r gwaith hwn. Mae hyn yn golygu y byddwn yn sicrhau bod gennym strategaeth ar gyfer y saith mlynedd nesaf gyda chysylltiad clir iawn rhwng yr hyn a wnawn, a’r newid a wnawn. 

I’n helpu i wneud hyn rydym wedi amlinellu sawl ‘Camau’ sy’n cynnwys: 

Cam 1: 

• Ymchwil desg, casglu gwybodaeth gan bartneriaid, a dadansoddi gwybodaeth sydd gennym eisoes (e.e. sgyrsiau gyda chyrff cyhoeddus a Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus, gohebiaeth gyhoeddus, digwyddiadau’r Comisiynydd a mwy) 
• Sesiynau dyfodol gyda rhanddeiliaid i adolygu ein gwaith hyd yn hyn a’n hymagwedd arfaethedig at y camau nesaf 
• Ffurfio Grŵp Llywio i helpu i lywio’r broses hon  

Cam 2 

• Cynnwys a chydweithio ag amrywiaeth o randdeiliaid a phartneriaid trwy gyfarfodydd, digwyddiadau a rhwydweithiau presennol 
• Casglu adborth trwy arolwg ar-lein i’w lansio tua diwedd mis Ebrill  

Cam 3  

• Dadansoddi’r hyn rydym wedi’i gasglu drwy’r camau uchod a defnyddio methodoleg meddwl y dyfodol i’n helpu i bennu ein rôl ein hunain a’n camau strategol ar gyfer y dyfodol  

Cam 4 

• Profi ein canlyniadau dadansoddi a rhannu canlyniadau 

Disgwylir i’r gwaith hwn gael ei gwblhau yn yr hydref.