Ffocws Ein Dyfodol
Rydym yn gyffrous iawn i symud ymlaen gyda Ffocws Ein Dyfodol dros yr haf, a fydd yn gyfnod o ddadansoddi data dwys! Diolch yn fawr iawn i bob un ohonoch sydd wedi bwydo mewn rhyw ffordd drwy'r ymgyfraniad rydym wedi bod yn ei wneud dros y misoedd diwethaf.
Rydym yn cynnwys pobl mewn nifer o ffyrdd i gasglu eu barn gan gynnwys trwy arolwg ar-lein i gasglu adborth a syniadau er mwyn llywio Ffocws Ein Dyfodol dros y saith mlynedd nesaf.
Bydd y gwaith hwn yn sefydlu blaenoriaethau ar gyfer ein tîm o ran meysydd ffocws, a sut rydym yn gweithio yn y dyfodol. Bydd yn ein helpu i wneud penderfyniadau ar y ffordd fwyaf effeithiol o ddyrannu ein hamser a’n hadnoddau i gael yr effaith fwyaf ar lesiant cenedlaethau’r presennol a’r dyfodol.
Bydd hyn yn ddechrau proses barhaus o gynnwys yn arwain at Adroddiad Cenedlaethau’r Dyfodol (2025) nesaf a thu hwnt, a bydd yn ein galluogi i rannu ein blaenoriaethau yn ddiweddarach eleni.
Rydym hefyd yn adolygu’r ymatebion i arolwg Ffocws Ein Dyfodol sydd wedi casglu llawer iawn o fewnwelediad cyfoethog. Mae’r sgyrsiau hyn wedi ein galluogi i ddod yn agos iawn at yr hyn sydd ei angen ar gyrff cyhoeddus sy’n cyflawni Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol er mwyn gwreiddio’r gweithredu ymhellach, yn ogystal â sut y gall sefydliadau eraill helpu, a’r hyn sydd ei angen i alluogi’r cydweithio mwyaf effeithiol posibl ar draws sectorau.
Rydym wedi clywed gan ystod eang o fusnesau a sefydliadau’r sector gwirfoddol, yn ogystal â’r rhai yn y sector cyhoeddus, a chael cyfarfodydd traws-sector gwych.
Er mwyn sicrhau ein bod yn clywed lleisiau grwpiau nad ydynt efallai bob amser yn cael eu clywed wrth lunio polisïau, rydym hefyd wedi sefydlu pymtheg o bartneriaethau cymunedol i fwydo profiadau bywyd ystod amrywiol o bobl i’r gwaith hwn. Rydym yn dysgu llawer o’r rhan hon o’r gwaith yr ydym yn ei wneud gyda sefydliadau fel Credu, Beacons Cymru a Rhwydwaith Iechyd Meddwl BAME. Edrychwn ymlaen at rannu ein dysgu nid yn unig o ran yr hyn yr ydym yn ei glywed ond o ran y broses o weithio fel hyn.
Mwy am Ffocws Ein Dyfodol
Ers i mi ddechrau ar Fawrth 1, mae fy nhîm wedi bod yn adolygu’r broses o osod blaenoriaethau gwaith a ddigwyddodd saith mlynedd yn ôl pan sefydlwyd y Swyddfa gyntaf. Rydyn ni hefyd wedi bod yn cynnal ymchwil desg ac yn cydweithio ag eraill i goladu popeth rydyn ni wedi’i ddysgu ers hynny.
Rydym wedi bod yn defnyddio methodolegau meddwl am y dyfodol i wreiddio meddwl hirdymor i’r ffordd rydym yn dadansoddi’r data sydd gennym eisoes a chynnwys rhanddeiliaid drwy weithdy cychwynnol i lunio’r gwaith hwn drwy ddull Tri Gorwelion.
Y tro diwethaf i ni bennu ein meysydd ffocws, defnyddiwyd amrywiaeth o ddulliau cynnwys gan gynnwys ymchwil desg, paneli o arbenigwyr, ymgynghoriadau â rhanddeiliaid a’r cyhoedd drwy SenseMaker, a digwyddiadau bord gron. Helpodd hyn ni i ddewis meysydd ffocws a nodwyd fel rhai sydd â’r potensial mwyaf i wella pob un o’r pedwar dimensiwn llesiant (amgylcheddol, diwylliannol, cymdeithasol ac economaidd).
Mae’r meysydd hyn wedi llywio ein gwaith ac wedi helpu i fod yn sail i benderfynu beth i’w wneud. Er enghraifft, buom yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru i sicrhau bod y Ddeddf yn cael ei hadlewyrchu yn eu canllawiau cynllunio allweddol, Polisi Cynllunio Cymru, a’n gwaith i ddylanwadu ar y Cwricwlwm i Gymru newydd a sicrhau bod ein plant a’n hwyrion wedi ei baratoi ar gyfer y dyfodol.
Mae llawer mwy yn hysbys nawr am statws y saith nod llesiant yng Nghymru, sut mae’r Ddeddf yn cael ei rhoi ar waith gan gyrff cyhoeddus a beth yw’r rhwystrau rhag gweithredu.
Mae’r swyddfa wedi cynnal ystod eang o waith ymchwil a chynnwys, gan gynnwys Adroddiad Cenedlaethau’r Dyfodol 2020 a dau Adolygiad Adran 20 (caffael a gweithrediad Llywodraeth Cymru o’r Ddeddf). Mae’r symudiad y tu ôl i’r Ddeddf hefyd wedi tyfu gyda llawer o sefydliadau eraill yn cynnal adolygiadau ac yn cyhoeddi syniadau ar y Ddeddf a’i gweithrediad. Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi Adroddiadau Llesiant Cymru blynyddol yn ogystal â dau adroddiad Tueddiadau’r Dyfodol.
Byddwn yn adeiladu ar yr holl wybodaeth hon, yn ogystal â’r sylfeini a adeiladwyd y tro cyntaf, i’n galluogi i sefydlu meysydd ffocws o fewn chwe mis (y tro cyntaf, cymerodd y broses 18 mis i gyd).
Er bod llawer wedi digwydd ac wedi newid dros y saith mlynedd diwethaf, mae’r tueddiadau hirdymor mawr sy’n effeithio ar Gymru (a gweddill y byd) fel y’u nodwyd yn y gweithgaredd gosod blaenoriaethau blaenorol yn parhau’n ddigyfnewid i raddau helaeth. Mae’r rhain yn cynnwys yr argyfyngau hinsawdd a natur, ffyniant economaidd, y chwyldro technolegol, newid demograffig, newid cymdeithasol a threfoli cyflym.
Felly beth sydd nesaf?
Mae’r camau nesaf ar gyfer y gwaith hwn yn cynnwys clystyru’r wybodaeth yn themâu lefel uchel a blaenoriaethu’r themâu hyn i’n helpu i ddeall lle gallwn gael yr effaith fwyaf ar lesiant cenedlaethau’r presennol a’r dyfodol.
Rydym wedi casglu gwybodaeth am:
- yr heriau a wynebir
- y rhwystrau i’w goresgyn
- lle gall ein rôl fel swyddfa helpu’n unigryw i ddadflocio’r system
Rydym bellach yn cynnwys amrywiaeth o arbenigwyr sydd â phrofiad byw a phroffesiynol o bob un o’r pedwar dimensiwn llesiant i’n helpu i flaenoriaethu ac i sicrhau ein bod yn cyrraedd achosion sylfaenol y rhwystrau i weithredu’r Ddeddf a chyflawni llesiant.
Rydym hefyd yn falch o fod yn gweithio gyda Urban Foundry, ail B Corp Cymru, sy’n ein helpu i ddatblygu ‘theori newid’ i danategu’r gwaith hwn. Mae hyn yn golygu y byddwn yn sicrhau bod gennym strategaeth ar gyfer y saith mlynedd nesaf gyda chysylltiad clir iawn rhwng yr hyn a wnawn, a’r newid a wnawn.
I’n helpu i wneud hyn rydym wedi amlinellu sawl ‘Camau’ sy’n cynnwys:
Cam 1:
- Ymchwil desg, casglu gwybodaeth gan bartneriaid, a dadansoddi gwybodaeth sydd gennym eisoes (e.e. sgyrsiau gyda chyrff cyhoeddus a Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus, gohebiaeth gyhoeddus, digwyddiadau’r Comisiynydd a mwy)
- Sesiynau dyfodol gyda rhanddeiliaid i adolygu ein gwaith hyd yn hyn a’n hymagwedd arfaethedig at y camau nesaf
- Ffurfio Grŵp Llywio i helpu i lywio’r broses hon
Cam 2
- Cynnwys a chydweithio ag amrywiaeth o randdeiliaid a phartneriaid trwy gyfarfodydd, digwyddiadau a rhwydweithiau presennol
- Casglu adborth trwy arolwg ar-lein i’w lansio tua diwedd mis Ebrill
Cam 3
- Dadansoddi’r hyn rydym wedi’i gasglu drwy’r camau uchod a defnyddio methodoleg meddwl y dyfodol i’n helpu i bennu ein rôl ein hunain a’n camau strategol ar gyfer y dyfodol
Cam 4
- Profi ein canlyniadau dadansoddi a rhannu canlyniadau
Disgwylir i’r gwaith hwn gael ei gwblhau yn yr hydref.